Kwas foliowy w ciąży
Witamina B9 – kwas foliowy
Budowa chemiczna kwasu foliowego to połączenie zasady pterydynowej, kwasu p-aminobenzoesowego (PABA) oraz kwasu glutaminowego. Kwas foliowy po raz pierwszy został odkryty w drożdżach, które początkowo służyły do leczenia anemii.
Kwas foliowy to syntetyczna forma witaminy B9, która naturalnie występuje:
- warzywa: pomidor, kapusta, kalafior, szparagi, bób, zielony groszek, pomidory, buraki, sałata
- owoce cytrusowe, np. pomarańcze,
- drożdże,
- pełnoziarniste pieczywo,
- ziarna, orzechy,
- jaja,
- sery (krowie, owcze, kozie)
- produkty pochodzenia zwierzęcego.
Niestety przyswajalność naturalnej witaminy B9 jest bardzo słaba a dodatkowo foliany są bardzo wrażliwe na obróbkę termiczną oraz promieniowanie UV dlatego warto suplementować się jej syntetyczną formą, która przyswaja się praktycznie w 100%.
Po co nam kwas foliowy?
Dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu kwas foliowy jest niezbędny. Szczególnie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz krwionośnego. Niektóre biochemiczne przemiany aminokwasów takich jak seryna i glicyna, metionina i homocysteina, histydyna i kwas glutaminowy bez kwasu foliowego nie dochodzą do skutku, gdyż jest on kluczowym składnikiem. Foliany, które wchodzą w skład erytroblastów czyli komórek macierzystych czerwonych krwinek chronią nas przed anemią.
Kolejna ważna funkcja to kwasy foliowego to wpływ na powstawanie neuroprzekaźników takich jak dopamina, adrenalina i noradrenalina. Niestety niedobór witaminy B9 może doprowadzić do zaburzeń neuropsychicznych takich jak psychozy czy depresja.
Kwas foliowa a ciąża
Ciąża to okres gdy zapotrzebowanie na kwas foliowy wzrasta nawet dwukrotnie. Planując ciąże kwas foliowy powinnyśmy zażywać już 6 miesiące wcześniej aż do końca pierwszego trymestru. Kwas foliowy wspomaga organogenezę, czyli proces rozwijania się narządów dziecka.
Witamina B9 odgrywa też bardzo ważną role w biosyntezie DNA – materiału genetycznego, ale najważniejsze jest usprawnienie tworzenia się cewy nerwowej. Cewa nerwowa to struktura na bazie której rozwija się rdzeń kręgowy oraz mózg dziecka. Badania wykazuję, że odpowiednia suplementacja kwasem foliowym zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej aż o 70%. Oprócz tego niedobór kwasu foliowego u przyszłych matek może doprowadzić do zwiększonego ryzyka wad rozwojowych np. zespołu Downa czy autyzmu.
Dawkowanie kwasu foliowego w ciąży
Kwas foliowy w ciąży jest jedną z kluczowych witamin. Dawka dzienna przyjmowanego kwasu foliowego w okresie rozrodczym jak również w trakcie ciąży powinna wynosić 04 mg. Są to zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego.
Kwas foliowy w ciąży jak i przed ciążą musimy przyjmować bardzo systematycznie, gdyż właśnie te pierwsze tygodnie są tak ważne dla rozwoju płodu i niedobór kwasy foliowego może prowadzić do przykrych konsekwencji takich jak rozszczepieniem wargi i podniebienia lub wadami cewy nerwowej bądź serca. Jeżeli staramy się o dziecko warto też, aby partner też przyjmował kwas foliowy, gdyż poprawia jakoś nasienia i chroni przed zaburzeniem rozwoju.
W przypadku ciąży mnogiej dawkowanie kwasu foliowego jest zwiększone. Dotyczy to również kobiet, które cierpią na megaloblastyczność i hiperhomocysteine oraz padaczkę. Najwyższa dawkę kwasu foliowego powinny przyjmować również kobiety u których w poprzednich ciążach stwierdzono wady cewy nerwowej.
Zdarzają się jednak przypadki, kiedy kobieta ma mutację genu odpowiedzialnego za metabolizm kwasu foliowego (gen MTHFR) i mimo odpowiedniej suplementacji nie jest przekształcany w do biologicznej aktywnej postaci. W takich przypadkach zaleca się znacznie wyższe dawki kwasu foliowego lub jest przyjmowany w metylowanej postaci witaminy B9, która nie wymaga przekształceń i wchłania się znacznie szybciej.
Systematyczne przyjmowanie kwasu foliowego jest bardzo ważne, ale bardzo istotne jest również przyjmowanie odpowiedniej dawki, gdyż jej przekroczenie może prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji takich jak: rozdrażnienie, bezsenność i problemy żołądkowo-jelitowe. Zbyt duże dawkowanie może powodować również alergię. Na przedawkowanie kwasu foliowego powinny uważać szczególnie kobiety w ciąży, gdyż zbyt wysokie dawki mogą narazić dziecko w przyszłości na astmę.
Kwas foliowy cena
Na rynku farmaceutycznym jest bardzo dużo preparatów zawierających kwas foliowy. Aby zmniejszyć ilość przyjmowanych tabletek można kupić kwas foliowy w zestawie z innymi witaminami. Cena samego kwasu foliowego waha się od 10 do 15 złotych.